فروشگاه تجهیزات پزشکی اریا مدیک
کمک نیاز دارید؟
۰۹۱۴۲۰۶۷۷۷۰
فروشگاه تجهیزات پزشکی اریا مدیک
IBS یکی از رایجترین اختلالات گوارشی در سراسر دنیا محسوب میشود و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت را درگیر میکند. این بیماری تهدیدکنندهٔ حیات نیست، اما از نظر کیفیت زندگی، بهرهوری شغلی و پیامدهای روانی–اجتماعی اثرات قابل توجهی دارد. بیماران معمولاً با درد شکمی، یبوست، اسهال، نفخ یا ترکیبی از این علائم به پزشک مراجعه میکنند. نبود شاخصهای آزمایشگاهی قطعی و همپوشانی علائم با سایر بیماریها، تشخیص IBS را دشوارتر میکند.
پاتوفیزیولوژی IBS چندعاملی است و شامل مجموعهای از مکانیسمهای عصبی، ایمنی، حرکتی و میکروبی میشود.
رابطهٔ دوطرفه میان دستگاه گوارش و سیستم عصبی مرکزی در IBS دچار اختلال است. مطالعات تصویربرداری نشان میدهد این بیماران نسبت به محرکهای گوارشی معمولی، پاسخ بیشفعالی از سوی نواحی مغزی مرتبط با پردازش درد دارند. این اختلال باعث میشود محرکهای طبیعی روده بهصورت دردناک احساس شوند.
ترکیب باکتریهای روده در بیماران IBS تغییر میکند. کاهش باکتریهای مفید و افزایش گونههای گازساز میتواند نفخ، درد و تغییر در حرکات روده را تشدید کند. در برخی بیماران، IBS پس از یک عفونت گوارشی حاد آغاز میشود که به نقش سیستم ایمنی و اختلال میکروبیوم اشاره میکند.
یکی از مشخصههای اصلی IBS افزایش حساسیت پایانههای عصبی در دیوارهٔ روده است. این حساسیت غیرطبیعی موجب دردی شدید میشود، حتی در پاسخ به کشش مختصر روده. عوامل عصبی، التهابی و روانشناختی در این فرایند دخیل هستند.
در IBS سرعت عبور محتویات روده ممکن است افزایش یا کاهش یابد. در نوع اسهالی، عبور رودهای سرعت میگیرد و در نوع یبوستی کاهش مییابد. این اختلال نتیجهٔ تغییرات در هورمونها، نوروترنسمیترها و شبکهٔ عصبی روده است؛ بهویژه نقش سروتونین در این میان برجسته است.
گرچه IBS یک بیماری التهابی کلاسیک مانند کرون یا کولیت نیست، اما افزایش خفیف سلولهای ایمنی و مواد التهابی در مخاط روده میتواند در ایجاد درد و حساسیت نقش داشته باشد.
IBS با مجموعهای از علائم مزمن و نوسانی ظاهر میشود. درد شکمی که معمولاً بعد از دفع کاهش مییابد، علامت اصلی است. تغییر در قوام یا تعداد دفعات دفع، نفخ، احساس تخلیهٔ ناکامل و وجود مخاط از نشانههای مهم دیگرند. بسیاری از بیماران علائم خارجرودهای مانند اضطراب، خستگی و اختلال خواب را نیز تجربه میکنند.
درمان IBS وابسته به نوع علائم و شرایط بیمار است و معمولاً شامل ترکیبی از تغذیهٔ اصلاحشده، دارو، آموزش و مداخلات روانشناختی است.
رژیمهای کمتخمیر (FODMAP) از مؤثرترین راهکارها هستند. کاهش مصرف غذاهای چرب، نوشابهها، شیرینکنندههای مصنوعی و کافئین توصیه میشود. فیبر محلول در بیماران مبتلا به یبوست مفید است. ورزش منظم و خواب کافی نیز در کاهش علائم نقش مهمی دارند.
داروهای ضداسپاسم برای درد، پروبیوتیکها برای بهبود میکروبیوم و داروهای ضدافسردگی با دوز کم برای کنترل حساسیت درد به کار میروند. برای نوع اسهالی داروهایی مانند لوپرامید و برخی آنتیبیوتیکهای خاص مفیدند. برای نوع یبوستی، ملینهای اسموتیک و داروهای محرک ترشح مناسب هستند.
بهدلیل نقش استرس و اضطراب در شدت علائم، درمان شناختی–رفتاری، آرامسازی و مدیریت استرس اثرات ثابتشدهای دارند. این درمانها بر محور مغز–روده تأثیر مستقیم میگذارند.
IBS یک اختلال ساده و تکعاملی نیست؛ بلکه یک بیماری چندلایه با عوامل عصبی، ایمنی، باکتریایی و روانشناختی پیچیده است. نبودِ نشانگرهای زیستی قطعی، تشخیص را دشوار میکند. تحقیقات جدید به سمت درمانهای هدفمند میکروبیوم، تنظیمکنندههای عصبی، و شناسایی عوامل ژنتیکی پیش میرود. آیندهٔ درمان IBS احتمالاً ترکیبی از طب فردمحور، مداخلات رفتاری و اصلاح زیستمحیطی خواهد بود.
سندرم رودهٔ تحریکپذیر اختلالی مزمن، چندعاملی و پیچیده است که گرچه خطر جدی برای حیات ندارد، اما آثار قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیمار میگذارد. تشخیص دقیق و درمان مناسب با رویکردی چندجانبه—شامل اصلاح تغذیه، کنترل استرس، درمان دارویی و آموزش بیمار—میتواند کنترل علائم و بهبود عملکرد روزمره را بهطور چشمگیری افزایش دهد.
برای نظر دادن لطفا وارد شوید.