بیماری خود فراموشی چیست؟

تعریف بیماری خودفراموشی 
آمنسیا یا خودفراموشی اختلالی در حافظه است که می‌تواند بر توانایی یادآوری اطلاعات قدیمی یا یادگیری اطلاعات جدید تأثیر بگذارد. این اختلال می‌تواند به علت آسیب‌های مغزی، اختلالات عصبی، بیماری‌های روانی یا مصرف مواد مخدر رخ دهد. آمنسیا ممکن است به صورت گذرا یا دائمی باشد و بسته به شدت و نوع آسیب، فرد ممکن است بخشی از اطلاعات گذشته خود را از دست دهد یا نتواند خاطرات جدید را ذخیره کند.
2. انواع آمنسیا
آمنسیا به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
الف) آمنسیا آنترگراد (Anterograde Amnesia):
در این نوع، فرد نمی‌تواند اطلاعات جدیدی را پس از شروع اختلال به خاطر بسپارد.
این نوع آمنسیا بیشتر به آسیب‌هایی که در نواحی خاصی از مغز (مانند هیپوکامپوس) ایجاد می‌شود، مرتبط است.
در این حالت، فرد ممکن است خاطرات گذشته خود را به خوبی به یاد بیاورد، اما قادر به یادآوری یا ذخیره‌سازی رویدادهای جدید نیست.
مثال: فردی که در یک تصادف رانندگی آسیب دیده است، ممکن است نتواند اتفاقات جدیدی که پس از تصادف رخ داده‌اند را به یاد بیاورد.
ب) آمنسیا رتروگراد (Retrograde Amnesia):
در این نوع، فرد قادر به یادآوری خاطرات و اطلاعاتی که پیش از وقوع آسیب مغزی یا اختلال در حافظه به دست آورده است، نیست.
برخلاف آمنسیا آنترگراد، در این حالت، حافظه برای یادگیری و ثبت اطلاعات جدید ممکن است به طور نسبی حفظ شود.
فرد ممکن است بخشی از خاطرات خود را از دست دهد یا ممکن است این نقص در یادآوری به تدریج بهبود یابد.
مثال: فردی که پس از یک ضربه مغزی شدید، قادر به به یاد آوردن وقایع پیش از حادثه نباشد، اما به راحتی می‌تواند خاطرات جدید خود را ذخیره کند.
ج) آمنسیا ترکیبی:
گاهی اوقات آمنسیا می‌تواند ترکیبی از هر دو نوع آنترگراد و رتروگراد باشد.
این نوع آمنسیا ممکن است در اثر آسیب‌های مغزی شدیدتر، بیماری‌های عصبی پیچیده یا تروماهای روانی ایجاد شود.
3. علل بیماری خودفراموشی
آمنسیا می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد که در ادامه به تفصیل به بررسی آنها می‌پردازیم:
الف) آسیب‌های مغزی:
آسیب‌های مستقیم به مغز، مانند ضربه‌های شدید به سر، تصادفات رانندگی، سقوط‌ها، یا حوادث ورزشی می‌تواند به نواحی خاصی از مغز (مثلاً هیپوکامپوس که مسئول ذخیره و بازیابی حافظه است) آسیب وارد کند و منجر به اختلال در حافظه شود.
حافظه در مغز: هیپوکامپوس و ساختارهای مرتبط با آن مانند آمیگدالا نقش مهمی در فرآیندهای یادآوری و حفظ خاطرات دارند.
ب) بیماری‌های عصبی:
بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون، و بیماری‌های دژنراتیو عصبی می‌توانند حافظه را به طور پیوسته و گاهی شدید تحت تأثیر قرار دهند.
آلزایمر: بیماری آلزایمر به تدریج نواحی مختلف مغز را آسیب می‌زند، به‌ویژه نواحی مرتبط با حافظه.
پارکینسون: این بیماری ممکن است به دلیل کاهش سطح دوپامین در مغز باعث اختلال در حافظه و عملکرد شناختی شود.
ج) اختلالات روانی و استرس شدید:
برخی از اختلالات روانی مانند افسردگی شدید، اضطراب، و استرس‌های شدید می‌توانند به کاهش توانایی یادآوری اطلاعات یا اختلالات حافظه منجر شوند.
به ویژه در مواردی که فرد دچار اختلالات تروماتیک مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) باشد، حافظه ممکن است به طور موقت تحت تأثیر قرار گیرد.
د) مصرف مواد مخدر و الکل:
مصرف مواد مخدر، به‌ویژه مواد روان‌گردان مانند LSD، حشیش، کوکائین، و همچنین مصرف بیش از حد الکل می‌تواند حافظه کوتاه‌مدت یا بلندمدت فرد را مختل کند.
اختلال در حافظه به دلیل مصرف الکل به ویژه در افراد مبتلا به "کوفورد الکلی" (Korsakoff syndrome) که ناشی از کمبود ویتامین B1 است، مشاهده می‌شود.
ه) آسیب‌های ناشی از جراحی یا داروها:
در برخی موارد، جراحی‌های مغزی به دلیل تأثیر بر نواحی خاص مغز می‌توانند به آمنسیا منجر شوند.
برخی از داروها، به‌ویژه داروهایی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باعث اختلال در حافظه شوند. این داروها شامل مسکن‌ها، داروهای خواب‌آور، و داروهای ضد اضطراب هستند.
4. تشخیص آمنسیا
تشخیص بیماری خودفراموشی معمولاً شامل ارزیابی‌های پزشکی و روانشناختی است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تست‌های حافظه: این تست‌ها شامل ارزیابی توانایی فرد در یادآوری اطلاعات خاص، مثل نام‌ها، تاریخ‌ها یا جزئیات روزمره است.