آریتمی قلبی

آریتمی قلبی چیست؟

 قلب در حالت طبیعی همانند ریتم منظم یک موسیقی می نوازد و گاها ممکن است این ریتم منظم (ضربان قلب) در اثر انواع واکنش ها و فعالیت ها از جمله فعالیت های بدنی، خوشحالی، ترس، استرس، اضطراب دچار ریتم شدیدتر و ضربان تندتر ویا بر اثر استراحت و ریلکسیشن، کندتر و آهسته تر شود که این لحظه تمامی واکنش ها و حالات نرمال بوده و جای نگرانی ندارد.
حال اگر در حالت طبیعی و نرمال ضربان قلب شروع به تپش سریع تر و یا آهسته تر کند و حتی نوسان بین سریع و آهسته باشد، این حالت را آریتمی قلبی می نامند. اگر بخواهیم کمی موضوع آریتمی قلب را دقیق تر بررسی کنیم، قلب از 4 حفره تشکیل شده است که 2 حفره بالایی دهلیز ها و 2 حفره پایینی بطن ها نام دارند. در حالت طبیعی که در بالا اشاره شد، وظیفه ریتم و نظم ضربان قلب به عهده یک ضربان ساز طبیعی (گره سینوسی – دهلیزی یا SA) واقع در دهلیز سمت راست است.
گره SA سیگنال الکتریکی را جهت آغاز ضربان قلب ارسال می کند، این سیگنال باعث انقباض عضلات دهلیز ها شده و خون را به سمت بطن ها هدایت و تخلیه می کند، در نهایت این سیگنال های ارسال شده به گره دهلیزی – بطنی یا AV می رسد که شامل گروهی از سلولهای منحصر بفرد می باشد و این گره پیش از انتقال سیگنال الکتریکی به بطن ها سرعت آن را کاهش می دهند تا سیگنال مذکور با اندکی تاخیر به بطن ها برسد. 
نکته این موضوع این است که این تاخیر فرصت لازم برای جمع شدن خون کافی در بطن ها را می دهد که پس از رسیدن آن سیگنال الکتریکی، بطن نیز منقبض شده و خون موجود را به ریه و بخش های دیگر بدن منتقل می کند. این عملکرد کامل سیستم ضربان قلب است.

 

*ضربان قلب نرمال بین 60 الی 100 ضربه در دقیقه است*

انواع آریتمی قلبی:

آریتمی قلبی را میتوان با توجه به تغییرات سرعت ضربان و یا تغییر در ریتم ضربان و حتی تاثیر گذاری در کدام ناحیه قلب، دسته بندی کرد.
⦁    تاکیکاردی: ضربان قلب بالای 100 ضربه در دقیق
⦁    برادیکاردی: ضربان قلب پایین 60 ضربه در دقیقه
حالا این دسته بندی نیز میتواند به بخش های بسیار متنوعی تقسیم بندی شود.

علت های ابتلا به آریتمی قلبی:

آریتمی قلبی می تواند علت های گوناگونی داشته باشد
 به شایع ترین آنها اشاره می کنیم؛

وضعیت و حالات اکتسابی:

 عواملی مانند حملات قلبی می تواند باعث بروز زخم در قلب شوند، بافت اسکار احتمال دارد محل اتصال کوتاه باشد و بستر خوبی برای بروز تاکیکاردی بطنی ایجاد کند.

ناهنجاری های مادرزادی:

نقص و اختلال مادرزادی سیستم الکتریکی قلب یکی از عمده دلایل ابتلا به آریتمی است که اغلب در سنین جوانی و بزرگسالی خود را نشان داده و بروز می دهد.

تغییرات در طول زمان:

 با افزایش سن و سال احتمال تغییر عضلات و بافت های قلب وجود دارد که فرد را دچار آریتمی می کند، فیبریلاسیون دهلیزی از جمله از انواع آریتمی است که در اثر افزایش سن بوجود می آید بطوری که افراد بالای 50 سال احتمال ابتلا به این نوع آریتمی را بیشتر از افراد زیر 50 سال دارند.

( طبق آمار، در افراد بالای 80 سال از 10 نفر 1 نفر به فیبریلاسیون دهلیزی مبتلا هستند. )

عارضه قلبی ارثی:

 عارضه ‌های قلبی ارثی دیگر دلیل ابتلا افراد به آریتمی قلبی هستند.
 دسپلازی بطن راست آریتموژنیک ازجمله عارضه‌ های قلبی ارثی است، که شانس ابتلا فرد به آریتمی قلبی را افزایش می‌دهد. در این نوع آریتمی وضعیت پزشکی قلب نوزاد هنگام تولد طبیعی است، اما هرچه بزرگ‌تر می‌شود عضله قلب تغییر کرده و با چربی و بافت اسکار احاطه می‌شود.

سایر علت های محرک ابتلا به آریتمی قلبی بصورت تیتر:

⦁    حمله قلبی در تشکیل اسکار در قلب در اثر حمله قلبی
⦁    تغییرات بوجود آمده در ساختار قلب، به عنوان مثال در اثر کاردیومیوپاتی
⦁    گرفتگی عروق قلب (بیماری عروق کرونر)
⦁    فشار خون بالا
⦁    پرکاری غده تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)
⦁    کم کاری غده تیروئید (هایپوتیروئیدیسم)
⦁    دیابت
⦁    آینه خواب
⦁    مصرف سیگار
⦁    مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
⦁    سوء مصرف مواد مخدر
⦁    استرس و اضطراب
⦁    برخی داروها و مکمل های خاص نظیر داروهای ضد سرماخوردگی، ضد آلرژی و مکمل های بدون نسخه
⦁    عوامل ژنتیکی

علائم آریتمی قلب چیست؟

آریتمی‌های قلبی بسته به شدت و ضعفشان می‌توانند علائمی مختلف ایجاد کنند. اما شایع‌ترین علائم ناشی از آریتمی قلبی عبارت‌اند از:
⦁    کاهش فشار خون
⦁    احساس درد در قفسه سینه
⦁    غش کردن
⦁    سرگیجه یا سبکی سر
⦁    خستگی
⦁    تنگی نفس
⦁    تپش قلب یا بال زدن قلب
⦁    نارسایی قلبی
⦁    بروز اختلال در تغذیه به‌ویژه در نوزادان
⦁    ایست قلبی و متوقف شدن عضله قلب

چگونه از ابتلا به آریتمی قلبی پیشگیری کنیم؟

اگر در معرض خطر بالا برای بروز آریتمی باشیم، ممکن است پزشک از ما بخواهد اقداماتی را برای کمک به پیشگیری از آن انجام دهیم، از جمله:
از محرک ‌های اشاره شده آریتمی اجتناب کنیم.
بیماری ‌هایی را که ممکن است باعث آریتمی شوند درمان کنیم.
اصلاحاتی در سبک زندگی برای داشتن قلبی سالم تر در نظر بگیریم، مثل انتخاب غذاهای سالم برای قلب، داشتن فعالیت بدنی، هدف گذاری برای رسیدن به وزن سالم، ترک سیگار و مدیریت استرس و اضطراب و هرگونه تنش های روزانه.
اگر فرزندمان مبتلا به بیماری باشد که خطر آریتمی را در او افزایش می‌دهد، با پزشک کودک خود در مورد نحوه پیشگیری از آریتمی مشورت کنیم. ممکن است فرزندمان به معاینات منظم دوره‌ای نیاز داشته باشد تا پزشک بتواند الگوها یا علائم آریتمی را که ممکن است در طول زمان ایجاد شود، بررسی کند.

تشخیص و درمان آریتمی قلبی:

تشخیص آریتمی قلبی راههای بسیار گوناگونی دارند که بصورت راهکار های خانگی و مراجعه به مراکز درمانی میتوان انجام داد.

1- راهکار های خانگی:

اولین راهکار برای تشخیص آریتمی قلبی توجه به علایم و نشانه های آن است، در این مقاله به نشانه های کامل آریتمی قلبی اشاره کردیم.
راهکار دوم خانگی داشتن دستگاه فشارسنج دیجیتال با قابلیت تشخیص آریتمی قلبی است.

همانطور که مستحضر هستید برخی از فشارسنج دیجیتال ها بر پایه سنسور های هوشمند و بروز خود می توانند آریتمی قلبی را تشخیص داده و به مخاطب خود نشان دهند که شما میتوانید با تهیه و استفاده صحیح (آموزش تکمیلی و جامع استفاده از انواع فشارسنج ها بصورت تصویری و متنی در مقاله آموزش کامل استفاده از انواع فشارسنج ها قرار دارد) از این فشارسنج ها  به موقع از وجود آریتمی قلبی در خود آگاه شوید.

2 -راهکار های مراجعه به کلینیک:

⦁    تست الکتروفیزیولوژی یا EP
⦁    تست استرس یا ورزش
⦁    MRI یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی
⦁    تست تیلت (سنکوپ)
⦁    تست‌های تشخیصی الکتروکاردیوگرام
⦁    اکوکاردیوگرام اکوکاردیوگرافی ترانس مری
⦁    CT یا توموگرافی کامپیوتری

 

درمان آریتمی قلبی:

 

خوشبختانه امروزه راههای زیادی برای درمان آریتمی قلبی وجود دارد از جمله دارویی و تغییر سبک زندگی، کاشت دستگاه، گیاهی و... که توضیحات تکمیلی را میتوانید مطالعه نمایید.

رویه‌ها:

کاردیوورژن:

(به انگلیسی: Cardioversion) یا شوک هماهنگ قلبی در پزشکی به‌معنی برطرف نمودن آریتمی قلبی و بازگرداندن ریتم طبیعی به قلب بوده و اغلب با استفاده از نیروی الکتریکی انجام می شود. در این روش یک شوک دقیق کنترل ‌شده به قلب بیمار جهت بازنشانی فیبریلاسیون دهلیزی یا فلاتر دهلیزی وارد می‌شود. این روش با بیهوشی انجام می‌گیرد و بیمار طی انجام آن دردی احساس نخواهد کرد.

 

ابلیشن قلب:

در این روش با از بین بردن سلول ‌های قلبی که سبب بروز ریتم غیرمعمول قلب می‌شوند، وضعیت قلب بیمار را بهبود می‌بخشند. هدف از این تکنیک درمانی سوزاندن سلول‌های قلبی خاص با فعالیت غیرطبیعی الکتریکی است.

تغییر سبک زندگی:

⦁    کنترل فشار خون و حفظ آن در سطح نرمال
⦁    حذف مشروبات الکلی یا کاهش چشمگیر مصرف الکل
⦁    کاهش وزن و پیروی از یک برنامه ورزشی منظم
⦁    درمان آینه خواب

 

دارو درمانی:

گاهی آریتمی با دارو قابل‌کنترل و درمان است، بنابراین پزشک متخصص ترجیح می‌دهد ابتدا شانس درمان با داروها را امتحان کند. بر اساس نوع آریتمی متخصص قلب داروهایی را جهت کنترل و بهبود وضعیت قلب درگیر به آریتمی تجویز می‌کند. در تعیین دوز و انتخاب نوع داروها فاکتورهایی همچون شرایط پزشکی بیمار، داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کند و سابقه پزشکی بیمار تأثیرگذار هستند.

کاشت دستگاه:

ضربان‌ساز:
ضربان ‌ساز دستگاه کوچکی است که زیر پوست و زیر استخوان ترقوه جایگذاری می‌شود. این محصول پالس‌های الکتریکی منظمی از طریق سیم‌ های نازک و خیلی بادوام متصل به قلب ارسال می‌کند. این محصول کاشتی جهت بهبود عارضه ‌های قلبی و آریتمی همچون برادیکاردی، بلوک قلبی و نارسایی قلبی به کار گرفته می‌شود.

ICD:

ICD  یا (Implantable Cardioverter Defibrillator) وسیله‌ ای است بسیار کوچک که یک پالس الکتریکی را به عضله قلب می‌رساند. این دستگاه به تنظیم ضربان‌ های نامنظم و خطرناک کمک می‌کند. از این محصول کاشتی بیشتر جهت بهبود وضعیت قلب بیمار مبتلا به آریتمی قلبی از نوع تاکیکاردی بطنی یا نارسایی قلبی استفاده می‌کنند.

CRT:

CRT یا (Cardiac Resynchronization Therapy) درمان همگام ‌سازی مجدد قلبی نوعی محصول ضربان ‌ساز یا ICD است. این محصول جهت بهبود و کنترل انواع به‌خصوصی از نارسایی قلبی که در اثر انقباضات ناهمزمان ایجاد می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

درمان گیاهی آریتمی قلبی:

درمان گیاهی آریتمی قلبی امروزه یکی از روش‌های موثر در کاهش علائم آریتمی و بهبود وضعیت بیماران مبتلا به آریتمی است. درمان‌های گیاهی نمی‌توانند جای درمان‌هایی که متخصص تجویز می‌کند را بگیرند، بنابراین حتماً پیش از شروع درمان گیاهی باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. رایج ‌ترین درمان‌های گیاهی آریتمی قلبی عبارت‌اند از:

دمنوش دارچین

دمنوش بومادران

انگور سیاه

گلابی رسیده

دمنوش بادرنجبویه و میوه زالزالک

ترکیب آب و یک قاشق چای‌خوری ملاس نیشکر سیاه

مصرف سبزیجاتی همچون برگ چغندر، کلم و اسفناج که منبع غنی از منیزیم هستند

مصرف دانه کنجد و تخم کدو

دمنوش سنبل‌الطیب

 

 

سلامتی شما اولویت ماست

برخی از فشارسنج های دیجیتالی  می توانند آریتمی قلبی را تشخیص دهند و به شما امکان پیشگیری از هر گونه پیامد ناگوار در آینده را می دهند:

(برای خرید کلیک کنید)