فروشگاه تجهیزات پزشکی اریا مدیک
کمک نیاز دارید؟
۰۹۱۴۲۰۶۷۷۷۰
فروشگاه تجهیزات پزشکی اریا مدیک
سرطان خون یا لوسمی یکی از مهم‌ترین بدخیمی‌های دستگاه خون‌ساز است که در آن اختلالات ژنتیکی موجب تکثیر کنترل‌نشده سلول‌های خونی در مغز استخوان می‌شود. این اختلال، ظرفیت مغز استخوان برای تولید سلول‌های سالم را کاهش می‌دهد و به‌تدریج موجب تضعیف سیستم ایمنی، کم‌خونی، کاهش پلاکت‌ها و ایجاد عوارض متعدد در بدن می‌شود. ریشه این بیماری در تغییرات ژنتیکی سلول‌های بنیادی هماتوپوئتیک نهفته است؛ تغییراتی که ممکن است به دلیل عوامل محیطی، مواجهه با اشعه، مواد شیمیایی یا دلایل ناشناخته رخ دهد.
سرطان خون به‌طور کلی در سه گروه بررسی می‌شود، اما طبقه‌بندی آن تنها برای طبقه‌بندی نیست؛ بلکه هر دسته، ویژگی‌های بیولوژیک، سیر بیماری و درمان متفاوتی دارد.
لوسمی به بدخیمی‌های سلول‌های خونی در مغز استخوان گفته می‌شود. این دسته بسته به نوع سلول درگیر و سرعت پیشرفت، به انواع حاد و مزمن تقسیم می‌شود.
1_ لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL) بیشتر در کودکان شایع است و رشد سلول‌های لنفوئیدی نابالغ در آن بسیار سریع است.
2_لوسمی حاد میلوئیدی (AML) یکی از شایع‌ترین انواع در بزرگسالان است و با تکثیر سریع سلول‌های میلوئیدی نابالغ بروز می‌کند.
3_ لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) اغلب آهسته پیشرفت می‌کند و بیشتر در سالمندان دیده می‌شود.
4_ لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) با ترانس‌لوکاسیون کروموزومی مشخص t(9;22) و ایجاد ژن BCR-ABL شناخته می‌شود.
این گروه از بدخیمی‌ها از سیستم لنفاوی منشأ می‌گیرند. لنفوم‌ها خود به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
الف_ لنفوم هوچکین
ب_ لنفوم غیرهوچکین
ویژگی مهم لنفوم‌ها درگیری بافت‌های لنفاوی در کنار خون و مغز استخوان است.
این بیماری با تکثیر بدخیم سلول‌های پلاسما در مغز استخوان شناخته می‌شود. تجمع این سلول‌ها باعث تولید آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی و آسیب استخوان‌ها می‌شود.
علائم سرطان خون اغلب تدریجی و غیر اختصاصی هستند. بیمار ممکن است با نشانه‌هایی مانند خستگی طولانی‌مدت، کاهش وزن، تب‌های مکرر، خونریزی آسان، عفونت‌های تکرارشونده، درد استخوان و تورم غدد لنفاوی مراجعه کند. این علائم ناشی از کاهش عملکرد مغز استخوان و جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های بدخیم هستند.
الف_ آزمایش شمارش کامل خون
ب_ بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان
پ_ بررسی‌های ژنتیکی و مولکولی مانند FISH، RT-PCR و کاریوتایپ
ت_ فلوسایتومتری برای تعیین فنوتیپ سلولی
ث_ تصویربرداری در مواردی که غدد لنفاوی یا ارگان‌ها درگیر باشند
پیشرفت‌های اخیر در تکنیک‌های مولکولی باعث شده‌اند که تشخیص نوع دقیق سرطان و انتخاب درمان بسیار هدفمندتر از گذشته انجام شود.
درمان سرطان خون به شدت وابسته به نوع دقیق بیماری، سن بیمار، وضعیت ژنتیکی سلول‌ها و شدت علائم است.
در لوسمی‌های حاد معمولاً شیمی‌درمانی خط اول درمان است. در برخی زیرگروه‌ها، مانند APL (لوسمی پرومیلوسیتی حاد)، درمان‌های غیرشیمیایی مانند ATRA و آرسنیک‌تری‌اکسید نیز استفاده می‌شوند.
در CML انقلابی‌ترین درمان، داروهای مهارکننده تیروزین کیناز مانند ایماتینیب هستند که توانسته‌اند این بیماری را از یک شرایط شدیداً مرگ‌زا به بیماری قابل‌کنترل طولانی‌مدت تبدیل کنند.
در لنفوم‌ها، درمان ترکیبی شامل شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی (مانند ریتوکسیماب) و در برخی موارد پرتودرمانی به‌کار می‌رود.
در میلوما نیز داروهای مهارکننده پروتئازوم، ایمونومدولاتورها و در برخی موارد پیوند سلول‌های بنیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پیوند سلول‌های بنیادی در بیمارانی که بیماری شدید و مقاوم دارند گزینه مهمی محسوب می‌شود. ایمونوتراپی مدرن، مانند درمان CAR-T، نیز در برخی انواع سرطان‌های خون نتایج چشمگیری داشته است.
پیش‌آگهی سرطان خون با توجه به نوع آن متفاوت است. برای مثال، کودکان مبتلا به ALL امروزه در بسیاری از کشورها بیش از ۸۵ درصد احتمال درمان موفق دارند، در حالی که برخی انواع AML یا میلوما همچنان نیازمند درمان‌های پیچیده و پیگیری طولانی‌مدت هستند. پیشرفت در داروهای هدفمند و ژن‌درمانی در دهه اخیر آینده درمان این بیماری‌ها را امیدوارکننده‌تر کرده است.
برای نظر دادن لطفا وارد شوید.